سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

به گزارش پایگاه منابع طبیعی به نقل از ایسنا- مهدی رجبی زاده درباره آبخیزداری و مدیریت روان آب می گوید: اگر بارش باران مدیریت شود به جای آنکه تبدیل به جریان سیلابی شود، می توان آن را به سفره های زیرزمینی نفوذ داد و با این اقدام ضمن جلوگیری از فرسایش خاک، پوشش گیاهی نیز احیا می شود.

«میانگین فرسایش سالانه خاک در دنیا 4 تن در هکتار و در ایران حدود 16 تن در هکتار است اما در استان کرمان بین 30 تا 40 تن در هکتار است، لذا فرسایش خاک در کرمان حداقل دو برابر کشور و هشت برابر میانگین جهانی است»این بخشی از سخنان مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان در این گفت و گو بود.

او با بیان اینکه چون خاک را ارزش گذاری نمی کنیم، نمی دانیم چه سرمایه عظیمی را از دست می دهیم، اظهار کرد: وسعت حوضه های آبخیز شمال استان 10.5 میلیون هکتار است که باید کارهای اجرایی در آن انجام شود که تا امروز در سطح 4 میلیون هکتار آن مطالعات انجام شده و عملیات اجرای روی تقریبا یک میلیون 800 هزار هکتار صورت گرفته است لذا در سطح حدود 18 درصد از حوضه آبخیز شمال استان، طرح های آبخیزداری اجرا شده است.

به گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان، متاسفانه تا سه یا چهار سال پیش به بحث آبخیزداری توجه جدی نمی شد و نگاه ها بیشتر به سمت سدسازی بود افزود: در سیل های اخیر همه مسئولین بر اجرای طرح های آبخیزداری تاکید کردند.

او از نگرانی خود از اجرای طرح های آبخیزداری، بدون انجام مطالعات دقیق گفت و در ادامه افزود: برخی اوقات جوی ایجاد می شود و شروع به ساخت و ساز بدون پشتوانه کارهای کارشناسی می کنیم که بعدها تبعات آن را مشاهده می کنیم. در دهه هفتاد بندهای خاکی با نگاه دپوی آب احداث می شد. شاید برای دوره کوتاه مدت این طرح خوب بود اما جلوی عبور طبیعی آب که سفره های زیرزمینی و قنات و ... در این مسیر تغذیه می کرد، گرفته و باعث خشک شدن قنات ها و چاه ها شد.

به گفته رجبی زاده، طرح های آبخیزداری به گونه ای است که باید ظرف 24 تا 72 ساعت آب را از خود عبور دهند و فقط جلوی سرعت آب می گیرند ضمن آنکه رسوب سیلاب پشت بند خاکی گرفته می شود.

او از دستاوردهای طرح های آبخیزداری(حدود 8 هزار سازه) که در 18 درصد حوضه آبخیز شمال استان اجرا شده، سخن به میان آورد و اظهار کرد: با این میزان درصد اجرا و براساس بارش میانگین سالانه استان (130 میلیمتر)، تقریبا 460 میلیون مترمکعب روان آب را مدیریت کرده ایم لذا 12.5 میلیون تن فرسایش خاک کنترل و همچنین بین 170 تا 200 میلیون مترمکعب آب به سفره های زیرزمینی تزریق شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان، فرونشست زمین را یکی از تبعات افت سطح ایستابی سفره های زیرزمینی تلقی کرد و افزود: طبق آمار وزارت نیرو، استان کرمان حدود 900 میلیون مترمکعب بیلان منفی دارد. اگر طرح های آبخیزداری در کل حوضه آبخیز شمال استان اجرا شود با همین میزان بارش، سالانه حدود 500 تا 600 میلیون مترمکعب آب به سفره های زیرزمینی تزریق می شود و 300 میلیون مترمکعب دیگر با مدیریت مصرف می توان جبران کرد.

به گفته او، کرمان علی رغم کم بارشی، سومین استان سیل خیز کشور است و این نشات گرفته از فقر پوشش گیاهی عرصه های استان است.

رجبی زاده با اشاره به پروژه پخش سیلاب در احمدآباد و احمدآبادف اظهار کرد: این سازه دارای تقریبا 9 بندخاکی است و در زمان بارندگی های مردادماه امسال حدود 4 میلیون مترمکعب آب را پشت خود نگهداشت.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان در ادامه به ایسنا می گوید: در بارندگی های اخیر، همه روی اجرای طرح های آبخیزداری متفق القول بودند و هنوز در 83 درصد از حوضه آبخیز شمال استان طرح های آبخیزداری اجرا نشده است.

افتتاح یک میلیون و 971 هزار و 932 میلیون ریال پروژه در هفته دولت

رجبی زاده در ادامه از افتتاح و بهره برداری یک میلیون و 971 هزار و 932 میلیون ریال پروژه در هفته دولت سخن به میان آورد و به ایسنا گفت: اجرای عملیات آبخیزداری در حوضه سد قدرونی در شهرستان زرند با اعتبار حدود 30572 میلیون ریال، در حوضه تکاب اندوهجرد در شهرستان کرمان با اعتبار 87007 میلیون ریال، در حوضه گلزار و لاله زار و صاحب آباد در شهرستان بردسیر با اعتبار 102859 میلیون ریال در هفته جاری به بهره برداری رسیده یا می رسند.

او، اجرای عملیات آبخیزداری در حوضه بیدان خواجه در شهرستان کوهبنان با اعتبار 38090 میلیون ریال، در حوضه محمد آباد گنبکی در شهرستان ریگان با اعتبار 143571 میلیون ریال، در حوضه نگین کویر در شهرستان فهرج با اعتبار 54633 میلیون ریال، همچنین اجرای عملیات مالچ پاشی در منطقه نگین کویر با اعتبار 1450000 میلیون ریال، اجرای عملیات مدیریت رواناب (احداث گوراب) در منطقه نوق شهرستان رفسنجان با اعتبار 14000 میلیون ریال، در منطقه شهداد شهرستان کرمان با اعتبار 10500 میلیون ریال و در منطقه قطب آباد بم با اعتبار 8000 میلیون ریال را از دیگر طرح های قابل بهره برداری در هفته دولت برشمرد.

به گفته رجبی زاده، اجرای عملیات نهالکاری، اجرای عملیات تله رسوبگیر، اجرای عملیات تغییر الگوی سوخت فسیلی، اجرای عملیات کنترل آفات و بیماری‌های گیاهی و اجرای عملیات کنترل آفات و بیماری‌های گیاهی از دیگر پروژه های قابل افتتاح هستند.