سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

به گزارش روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان، در این شهرستان کانون‌ فرسایش بادی درجه سه در منطقه انارک، عشین و بزرگی با وسعتی بالغ بر ۷۸۰ هزار هکتار، کانون درجه دو در جنوب ریگ جن، چوپانان و نوگنبد با مساحتی بالغ بر ۱۵۰ هزار هکتار و کانون درجه یک در جاده نایین_انارک و راه آهن با وسعتی بالغ بر ۱۳۰ هزار هکتار قرار دارد.

مهم‌ترین مشکلات در عرصه‌های بیابانی نایین افزایش سطوح کانون فرسایش با توجه به شرایط اقلیمی و کاهش نزولات جوی است که طرح‌های بیابان‌زدایی در داخل محدوده کانون‌ها با وسعتی بالغ بر ۱۶۰ هزار هکتار در حال اجرا است.

احسان امامی میبدی، رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان نایین در گفت‌وگویی ، اظهار کرد: از سال گذشته تا الان در منطقه حدود ۲ میلیارد تومان از اعتبارات استانی و ملی هزینه کرده‌ایم که ۶۰۰ میلیون تومان اعتبارات استانی و تقریبا ۱ میلیارد تومان اعتبارات ملی و ۲۰۰ میلیون تومان اعتبارات سفر رئیس جمهور برای طرح‌های بیابان‌زدایی و آبخیزداری شهرستان بوده است.

وی افزود: در راستای بیابان‌زدایی، پروژه احداث بادشکن‌های زنده و غیرزنده در اراضی بیابانی در مساحتی بالغ بر ۴۰ هکتار انجام شده است که احداث بادشکن به صورت زنده در مزارع چوپانان با کاشت و آبیاری قلمه‌های گز و تاغ و غیر زنده به طول ۱۵ کیلومتر در مسیر آشتیان و حجت آباد صورت گرفته است.

امامی با اشاره به اینکه طرح‌های آبخیزداری بسیار هزینه‌بر است و به بودجه بالایی نیاز دارد، بیان کرد: پیگیر پروژه‌های مطالعاتی آبخیزداری در روستاهای سهیل و بنوید هستیم و در حال حاضر پروژه سرریز و ریپ راپ بند خاکی کلیزه در شهرستان در حال اجرا است که با اعتباری در حدود هزار و ۸۰۰ میلیون تومان از اعتبارات ملی و همچنین اعتبار سفر ریاست جمهوری برای آن هزینه شده است.

تاغ‌زارها یکی از عوامل مهم بیابان‌زدایی

گیاه تاغ، گونه مقاوم نسبت به خشکسالی بوده و به طور خودرو هر ساله در سراسر شهرستان در حال افزایش است که جلوگیری از فرسایش بادی، طوفان شن و بیابان‌زایی از مهم‌ترین ویژگی‌های درخت تاغ بوده و تاکنون بیش از ۱۴ هزار هکتار از جنگل‌های دست کاشت نایین را به خود اختصاص داده است.

رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری نایین در ادامه بیان کرد: برای حفاظت از گونه‌های تاغ در مزرعه‌امام، بافران و چوپانان شبانه گشت‌‌زنی انجام می‌شود که تاکنون یک مورد بار چوب تاغ غیربومی از طرف مأموران پاسگاه چوپانان شناسایی و ۴۰۰ کیلوگرم بار غیرمجاز توقیف و به دادگاه ارجاع داده شد.

وی ادامه داد: درختان تاغ با مقاومت در برابر رواناب‌ها و گرد و خاک‌های کویری از محدوده شهری حفاظت کرده و یکی از عوامل مهم بیابان‌زدایی هستند که قطع آنان موجب تخریب عرصه‌های بیابانی و افزایش خطرات طبیعی برای مردم می‌شود.

امامی با بیان اینکه از علل تخریب تاغ‌زارها می‌توان به قطع آن‌ها برای ایجاد آتش و یا ذغال و همچنین چرای شتر از این گونه اشاره کرد، تأکید کرد: با هرگونه تخریب تاغزارها که جزء گونه‌های حفاظت شده و ممنوع القطع هستند، برخورد جدی و قضائی می‌کنیم و همچنین از مردم درخواست داریم در صورت مشاهده هرگونه تخریب، قطع و یا آتش‌سوزی در تاغ‌زارها بلافاصله مراتب را به این اداره و یا شماره های ۱۵۰۴ و ۱۳۹ امداد جنگل و مرتع گزارش نمایند.

اجرای طرح‌های بیابان‌زدایی نایین در مساحتی بالغ بر ۲۲۰۰ هکتار

رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری نایین نهال‌کاری در عرصه‌های منابع طبیعی را یکی دیگر از اقدامات انجام شده در راستای بیابان‌زدایی عنوان کرد و گفت: طرح مدیریت جنگل‌های دست کاشت در سطح ۱۱۰۰ هکتار از اراضی چوپانان، اجرای طرح مراقبت و نگهداری جنگل‌کاری سنواتی منطقه بلان و مزیک به مساحت ۴۵۸ هکتار، احداث تله رسوب‌‌گیر در اراضی بیابانی این طرح در محور انارک_نایین و اجرای طرح مدیریت رواناب‌ها در اراضی بیابانی به مساحت ۶۵۲ هکتار در منطقه سه راه مشجری، از دیگر اقدامات انجام شده در یک سال اخیر است.

وی اضافه کرد: همچنین طرح محور نایین_یزد برای مقابله با گرد و خاک و حفاظت از جاده ترانزیتی و مقابله با بیابان، در حال تحقیق و مطالعه است که در صورت به نتیجه رسیدن و تخصیص اعتبار کافی، به مرحله اجرا خواهد رسید.

جشن انفال در نایین

امامی در ادامه گفت‌وگو با اشاره به اینکه یکی از وظایف منابع طبیعی نقشه‌برداری برای مشخص کردن مستثنیات اشخاص و عرصه‌های ملی و انفال است، اظهار کرد: با توجه به قانون جامع حدنگار نقشه‌ها و اسناد منابع طبیعی بررسی و تحویل اداره ثبت شد که هم اکنون بیش از ۹۸ درصد اراضی ملی و مستثنیات شهرستان نایین ثبت شده است.

رئیس منابع طبیعی نایین خاطرنشان کرد: امسال ثبت چند هزار هکتار باقی مانده انجام می‌شود و دیگر در شهرستان هیچ محدوده‌ای از عرصه‌های ملی بدون سند کاداستر نخواهد بود که می‌توانیم جشن انفال را در شهرستان بگیریم.

وی با اشاره به اینکه تمام پروانه‌های چرا باید به طرح مرتع‌داری تبدیل شوند، گفت: با این طرح جامع هر دامدار یک مرتع‌دار می‌شود که علاوه بر بهره‌برداری اصولی و پایدار از مرتع عواید خودش از دام را نیز خواهد داشت و همچنین بهره‌برداری گیاهان دارویی و صنعتی در مراتع و حفاظت از عرصه‌های طبیعی نیز اتفاق می‌افتد.

امامی گفت: کارگروه رفع تداخلات شهرستان با مرکزیت جهاد کشاورزی به جهت رفع تداخلات اجرای قانون‌های موازی، قانون‌های اصلاحات ارضی و قانون‌های منابع طبیعی و اراضی ملی، فعال شده است و باتوجه به دستورالعمل وزارت جهادکشاورزی باید رفع تداخل‌ها در کل کشور به اتمام برسد.

مدیریت عرصه‌های بیابانی که با اجرای طرح‌های بیابان‌زدایی تثبیت شده‌اند، ضروری است و باید از همه ظرفیت‌ها در این زمینه حداکثر بهره را گرفت و حفظ این عرصه‌های بیابانی تثبیت شده بسیار اهمیت دارد و نباید بعد از اجرای این طرح‌ها به حال خود رها شوند بلکه بایستی در قالب کارکردهای تلفیقی و اقتصادی برای آن‌ها برنامه تنظیم و اجرا کرد تا به تدریج هم از حفاظت صرف دولتی خارج شوند و هم با مشارکت مردم و جوامع محلی جلوی استمرار بیابان‌زایی گرفته شود.

این مسأله موجب می‌شود که عرصه‌های بیابانی که زمانی زندگی و ماندگاری مردم را در یک منطقه تهدید می‌کردند به بستری برای تقویت معیشت و رونق اقتصادی مردم تبدیل شوند.