سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

وحید جعفریان امروز _پنجشنبه نوزدهم خردادماه ۱۴۰۱_ در گردهمایی روز جهانی «مقابله با بیابان‌زایی» با بیان اینکه موضوع بیابان و بیابان‌زایی دو مقوله متفاوت است، اظهار کرد: بیابان، اکوسیستمی است که قابلیت‌های منحصربه فرد و نادری دارد و می‌تواند مرجع خوبی برای بهره‌برداری و فعالیت‌های اقتصادی باشد.

وی افزود: پارک کویری آران وبیدگل نمونه بارزی در استفاده از ظرفیت‌های بیابانی کشور است که قابلیت‌های متعددی در حوزه‌های آموزشی، گیاهان دارویی و موارد مختلف دارد. امیدوارم با پشتکاری که در مسئولان شهرستان آران و بیدگل و استان اصفهان وجود دارد، پارک کویری پروفسور کندوانی اقدامی برای تغییر نگرش نسبت به مناطق بیابانی باشد و زمینه بهره‌برداری صحیح از این مناطق را فراهم کند.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور گفت: با این نگاه، بیابان نه تنها چالش نیست بلکه فرصتی است که می‌توان از آن بهره‌مند شد. رایزنی‌هایی در این خصوص با سایر کشورها در حال انجام بوده و ایجاد ساختارهای جامع‌نگر در عرصه‌های بیابانی در قالب قرارداد همکاری ۲۵ ساله ایران و چین در حال انجام است.

عامل انسانی؛ بزرگ‌ترین دلیل ایجاد مناطق بیابانی

وی اضافه کرد: یکی از سیاست‌های اصلی سازمان منابع طبیعی، توجه به مشارکت بخش خصوصی است. در سال ۱۴۰۰، ۸۵ هزار هکتار از عرصه‌های بیابانی کشور در قالب پروژه‌های مشارکتی با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی احیا شد، انجام پروژه با این روش نتایج پایدارتری دارد که تاکنون به آن توجهی نشده است.

جعفریان ادامه داد: برنامه‌ریزی شده است تا در سال ۱۴۰۱، این الگوی مشارکتی برای احیای بیابان‌ها در ۱۰۰ هزار هکتار از اراضی کشور اجرایی شود. تاکنون نیز بسیاری از صنایع بزرگ کشور در راستای انجام مسئولیت اجتماعی خود برای همکاری در این اقدام اعلام آمادگی کرده‌اند.

وی گفت: مدیریت و بهره‌برداری نادرست از منابع آب منجر می‌شود که برخی مناطق ظاهری شبیه به بیابان پیدا کند که عامل انسانی، بزرگ‌ترین دلیل آن است. بنابراین باید به فرآیند مدیریت سرزمین و نگاه جامع به بهره‌برداری‌ها از این عرصه توجه داشت و نگاه هزینه_ فایده در اقداماتی که انجام می‌شود، تغییر کند.

مواجهه با یکی از وخیم‌ترین خشکسالی‌های کره زمین

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری اضافه کرد: کشور ما در مناطق خشک و نیمه‌خشک قرار گرفته و از دیرباز با چالش‌های این عرصه مواجه بوده است که از جمله آن می‌توان به خشکسالی اشاره کرد؛ شعار روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی امسال «عبور از خشکسالی با مشارکت همگانی» است.

وی ادامه داد: براساس گزارش‌های کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی، در مواجهه با یکی از وخیم‌ترین خشکسالی‌های کره زمین قرار گرفته‌ایم که از شمال چین تا شرق آفریقا را تحت تأثیر قرار می‌دهد و براساس آمار سازمان هواشناسی جهانی از سال ۲۰۰۷ تاکنون نسبت به دو دهه قبل ۲۹ درصد کاهش بارندگی داشته‌ایم. بنابراین اقدامات حوزه امنیت غذایی و انرژی باید با توجه به این شرایط انجام شود.

جعفریان تصریح کرد: کارگروه ملی مقابله با بیابان‌زایی پس از چندسال رکود در دی‌ماه ۱۴۰۰ فعال شد و برنامه‌های گسترده‌ای برای ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف برای تبیین سیاست‌های مقابله با خشکسالی در دستور کار قرار داده است.

گردوغبار یکی از پیامدهای خشکسالی است

وی با بیان اینکه گردوغبار یکی از پیامدهای خشکسالی است، اضافه کرد: کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی اخیراً سندی ارائه داده است که می‌تواند در تعریف فعالیت مشترک بین کشورهای تحت تأثیر گردوغبار ایفای نقش کند و دیپلماسی همکاری منطقه‌ای را شکل دهد.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری تصریح کرد: برای اینکه بتوانیم عرصه‌های مناطق بیابانی که به دلیل محدودیت منابع آب شرایط آسیب‌پذیری از نظر تولید گردوغبار دارد را تثبیت کنیم، باید به ظرفیت‌های آن توجه کرده و ظرفیت بخش خصوصی را در این مناطق را تقویت کنیم؛ برای انجام این کار نیازمند قوانینی هستیم که شرایط سرمایه‌گذاری را تسهیل کند.

بیابان‌ها ظرفیت بزرگ اقتصادی

وی ادامه داد: بیابان‌های ایران جلوه‌های بی‌نظیری از جمله پرورش شتر، انرژی‌های خورشیدی و غیره دارد که می‌تواند بیابان‌ها را به ظرفیت بزرگ اقتصادی تبدیل کند.

جعفریان خاطرنشان کرد: با ایجاد یک برنامه‌ریزی منسجم و همکاری بخش‌های مختلف می‌توان فصل دیگری را در حوزه مدیریت عرصه‌های بیابانی ایجاد کرد و با متنوع کردن منابع اعتباری، پایداری عرصه‌های حفاظت شده را تضمین کرد.